ეროვნული გვარდია 22 წლისაა!
ეროვნული გვარდია შეიქმნა 1990 წლის 20 დეკემბერს. ეროვნული გვარდია იყო პირველი სამხედრო ფორმირება, რომლის ბაზაზეც ჩამოყალიბდა და განვითარდა ქართული შეიარაღებული ძალები.
XX საუკუნის 90-იან წლებში საქართველოს ერთიანობისთვის წარმოებულ ბრძოლებში ეროვნული გვარდია წარმოადგენდა ქართული შეიარაღებული ძალების ძირითად ბირთვს. 600-ზე მეტმა გვარდიელმა სამშობლოს ერთიანობასა და თავისუფლებას საკუთარი სიცოცხლე შეწირა.
2000 წლამდე ეროვნულ გვარდიაში თავმოყრილი იყო საბრძოლო და სასწავლო ქვედანაყოფები, ხოლო 2000 წლიდან აშშ –ს ევროპული სარდლობისა და გენერალ პოიტრესის რეკომენდაციების გათვალისწინებით, ეროვნულ გვარდიას ახალი როლი და ფუნქციები განესაზღვრა, განხორციელდა შესაბამისი სტრუქტურული ცვლილებები.
საქართველოს თავდაცვის 2004-2006 წლის სამხედრო დოქტრინიდან გამომდინარე, ეროვნული გვარდიის პრიორიტეტებია: შეიარაღებული ძალების რეზერვის მომზადება-გადამზადება, სამობილიზაციო რესურსების მართვა, საბრძოლო წვრთნების ორგანიზება და განხორციელება, რეზერვის მობილიზაციის დაგეგმვა და მართვა, საჯარისო მობილიზაციის ჩატარება სრული მოცულობით ყოველგვარ პირობებში. სამხედრო ოპერაციების დროს, მხარდამჭერი და უსაფრთხოების ოპერაციების ჩატარება (ზურგის ოპერაციები),საგანგებო სიტუაციების დროს სამოქალაქო ხელისუფლების მხარდაჭერა, შეიარაღებული ძალების შენაერთების, დანაყოფების და ნაწილებისათვის ხელშეკრულების საფუძველზე მოქალაქეთა შერჩევა და დაკომპლექტება.
ეროვნული გვარდია სამომავლოდ გეგმავს რეზერვისტთა მომზადების ხარისხის გაუმჯობესებას და რეგიონებში თითო ბატალიონის საგანგებო სიტუაციებში საძიებო-სამაშველო ოპერაციების ჩატარებისათვის მომზადებას.
ომის ვეტერანთა მემორიალი
ტექსტი და ფოტო თამთა ბაშალეიშვილისა
1986 წელს კონგრესმა მიიღო დადგენილება კორეის ომის ვეტერანთა მემორიალის შესახებ, რათა გამოეხატა “ერის პატივისცემა თავისი შვილების მიმართ, რომლებმაც მიიღეს გამოწვევა დაეცვათ ქვეყანა, რომელსაც არ იცნობდნენ და ხალხი,რომლებსაც არასადროს შეხვედრიან”. 1995 წელს კი პრეზიდენტებმა ბილ კლინტონმა და კიმ ენ სანმა მემორიალი საზეიმოდ გახსნეს.
დაახლოებით 50 მ სიმაღლის შავი ქვის კედელზე აღბეჭდილია წარწერა “თავისუფლება უფასო არ არის” (Freedom is not free) და კორეის ომის ამსახველი 2400 ფოტოგრაფია. კედელზე ასევე ირეკლება მოქანდაკე ფრენკ გეილორდის მიერ შექმნილი 2,5 მ სიმაღლის 19 ქანდაკება, და კედელზე 38 ქანდაკება ჩანს, რაც სიმბოლურად 38 პარალელს აღნიშნავს.
ქანდაკებების ჯგუფიდან 14 ჯარისკაცია, 3 საზღვაო ქვეითი, 1 ფლოტის მეზღვაური და 1 საჰაერო ძალების მოსამსახურე. კომპოზიცია ეთნიკურადაც მრავალფეროვანია, ის 12 თეთრკანიანის, 3 აფრო-ამერიკელის, 2 ლათინო -ამერიკელის 1 აზიელის და 1 ინდიელისგან შედგება.
სამი ჯარისკაცი ხეებს ეფარება, ამიტომ როდესაც მემორიალის წინ დგებით ჯარისკაცების ზუსტი რიცხვის დათვლა შეუძლებელი ხდება და მაყურებელს ტყეში დამალული ჯარისკაცების განცდა რჩება .
მემორიალს განკარგავს ეროვნული პარკის სამსახური,ის ლინკოლნის მემორიალის სამხრეთ-აღმოსავლეთით და ვიეტნამის ომის ვეტერანთა მემორიალის პარალელურად მდებარეობს.
ინტერვიუ ჯეიმს აპატურაისთან
თამარ მახალდიანი
ჯეიმს აპატურაი 18 ოქტომბერს ერთდღიანი ვიზიტით თბილისში იმყოფებოდა, სადაც ძველი და ახალი მთავრობის წარმომადგენელებს შეხვდა ბრიუსელი
„ნატო”-ს გენერალური მდივნის სპეციალური წარმომადგენელი სამხრეთ კავკასიასა და ცენტრალურ აზიაში, ჯეიმს აპატურაი 18 ოქტომბერს ერთდღიანი ვიზიტით თბილისში იმყოფებოდა, სადაც იგი ძველი და ახალი მთავრობის წარმომადგენელებს შეხვდა.
შეხვედრების დეტალებზე და იმ შთაბეჭდილებაზე, რაც საქართველოში არსებულ ვითარებაზე დარჩა, „ამერიკის ხმა” რასმუსენის სპეციალურ წარმომადგენელს გაესაუბრა.
აპატურაიმ პირველ რიგში აღნიშნა, რომ საქართველომ დემოკრატიის ტესტი წარმატებით ჩააბარა. მან აღნიშნა, რომ დასაფასებელია ის ფაქტი, რომ მთავრობის ცვლილება და ძალაუფლების გადაცემა საარჩევნო ყუთის საშუალებით, მშვიდობიანი გზით მოხდა.
აპატურაიმ განსაკუთრებით ხაზი იმ ფარემოებას გაუსვა, რომ საქართველოში ყოფნისას მომსწრე გახდა ისტორიული მოვლენისა, როდესაც ძველი და ახალი მთავრობის წარმომადგენლები საათების მანძილზე ერთად ისხდენ და ქვეყნისთვის სხვადასხვა საჭირბოროტო საკითხს განიხილავდნენ.
სამშობლოში დაწუნებული ოფიცერი ავღანეთში აშშ-ის არმიის კონტრაქტორად მუშაობს
21.10.2012
ავტორი კობა ლიკლიკაძე
სამი წელია ვცდილობ ავღანეთში ჩავიდე, ქართველი ჯარისკაცები ვნახო, მათ საბრძოლო მისიაზე რეპორტაჟები გავაკეთო. სულ არარაობას, ბოლოს და ბოლოს, არც ჰელმანდში მყოფ რომელიმე ქართველ ოფიცერთან სატელეფონო ინტერვიუზე ვიტყოდი უარს, მაგრამ ჯერჯერობით ვერც ერთი ხერხდება და ვერც მეორე. მეტიც, ავღანეთში მამაცურად მებრძოლ ქართველ სამხედრო მოსამსახურეებს მისიის დასრულების შემდეგაც კი ეკრძალებათ მედიასთან საუბარი. თუმცა ჩემს მცდელობებს უკვალოდ არ ჩაუვლია. სულ ახლახან აღმოვაჩინე, რომ ავღანეთში დიდი ხანია იმყოფებიან სხვადასხვა დროს ქართული არმიიდან დათხოვნილი ქართველი ოფიცრები, რომლებიც აშშ-ისა და საერთაშორისო კოალიციის არმიას მნიშვნელოვანი ლოგისტიკური ამოცანების შესრულებაში ეხმარებიან.
ყანდაარის სახიფათო სიმშვიდე
ერთ-ერთი მათგანია ვიცე-პოლკოვნიკი ზვიად ჩადუნელი, 1990-იან წლებში აფხაზეთისა და სამაჩაბლოს ომების მონაწილე ოფიცერი, რომელიც უკვე 10 თვეა იმყოფება ავღანეთში. ვიდრე სამშობლოში დაწუნებული ქართველი ოფიცრის სევდიან თავგადასავალზე გიამბობდეთ, მანამდე გეტყვით, რომ ზვიად ჩადუნელი ამჟამად ყანდაარის პროვინციაში იმყოფება. დაძაბული გრაფიკისა და მკაცრი ინსტრუქციის მიუხედავად, მას ძალიან გაუხარდა სატელეფონო ზარი რადიო თავისუფლებიდან, რომელსაც, როგორც ავღანეთში ამერიკელ სამხედროებთან მყოფი ქართველი ოფიცერი ამბობს, იგი ინფორმაციის სანდო წყაროდ მიიჩნევს და რეგულარულად უსმენს.
„თითქმის მეათე თვეა აქა ვარ, მაგრამ მანამდე ანალოგიური მისიით 2008-2010 წლებში ერაყში ვიყავი, ბაღდადში. ახლა აქ ვარ სამოქალაქო კონტრაქტორად, ამერიკის არმიაში. კონტრაქტი ყოველწლიურია. კომპანიას ჰქვია “DYNCORP-INTERNATIONAL“, რომელიც არის არმიის პირდაპირი კონტრაქტორი ფირმა და სხვადასხვა სახით უწევს არმიას დახმარებას. ძირითადი დახმარება მოდის, რა თქმა უნდა, ლოგისტიკით.“
რა არის საბრძოლო სტრესი?
ლილი ხეჩუაშვილი
ომშიყველაფერიძალიანმარტივია, მაგრამუმარტივესი რამ რთულია. სირთულესირთულესემატება და ისეთიძალისტალღადიქცევა, როგორიცწარმოუდგენელიამანამ, სანამთავადარაღმოჩნდებიომში
(კლაუზევიჩი, “ომისშესახებ”).
ყოველდღიურ ცხოვრებაში ხშირად ვიყენებთ სიტყვას სტრესი, თუმცა, ალბათ, არც თუ ისე ხშირად ვუფიქრდებით, რეალურად რას ნიშნავს ის და მართლაც სტრესულია თუ არა სიტუაციები და მდგომარეობები, რომელსაც სტრესულს ვუწოდებთ. მარტივად რომ ვთქვათ, სტრესულია სიტუაციები, რომლებიც ადამიანისგან იმაზე მეტს მოითხოვენ, ვიდრე მას ხელ ეწიფება, რომ გააკეთოს, ხოლო იმ ფაქტორებს, რომლებიც სიტუაციას სტრესულად აქცევენ, სტრესორებს უწოდებენ. ამასთან, ერთსა და იმავე სიტუაციას ერთი ადამიანი შეიძლება სტრესულად განიცდიდეს, მეორე კი — სრულიად ნეიტრალურად. იგივე შეგვიძლია ვთქვათ სტრესის, როგორც მდგომარეობის, გამომწვევ მიზეზებზე; თუმცა, არსებობს სიტუაციები და ვითარებები, რომლებსაც მეტ-ნაკლებად ყველა ადამიანი სტრესულად აღიქვამს. ასეთ სტრესულ სიტუაციებს განეკუთვნება ბუნებრივი და ადამიანის მიერ გამოწვეული კატასტროფები, საომარი მოქმედებები და ომები.
თანამედროვე საომარი მოქმედებების მიერ წარმოქმნილი სტრესორების შესახებ წარმოდგენის შესაქმნელად არ არის აუცილებელი სამხედრო ფორმისტარება. ომის თემაზე შექმნილი უამრავი პოპულარული ფილმი და რომანი ხატოვნად წარმოაჩენს მას. ასევე, ტელევიზიასა და ელექტრონულ მედიაში მრავლად მოიპოვება რეპორტიორების თვალით დანახული რეალური საომარი მოქმედებების ამსახველი მასალა. თუმცა, ჟურნალისტების, რეჟისორებისა თუ დოკუმენტალისტების მიერ წარმოჩენილი რეალობა ყოველთვის მაინც მიახლოებითია. ვერავინ მოგვითხრობს ომის შესახებ ისე, როგორც თავადმებრძოლი.
სამხედრო ლიდერებისთვის დიდი ხანია ცნობილია, რომ ადამიანური ფაქტორი ბრძოლის ველზე დამარცხების თუ გამარჯვების მიღწევაში გადამწყვეტ როლს ასრულებს. ამიტომ ომის, განსაკუთრებით თანამედროვე ტიპის ომის, წარმოებისთვის მნიშვნელოვანია, თუ რამდენად სტრესულად აღიქვამენ მასში მონაწილე მხარეები საომარ მოქმედებას, რა ტიპის სტრესორები მოქმედებენ მათზე და როგორ ახერხებენ ისინი მათთან გამკლავებას. ამჯერად საბძროლო სტრესის რაობასა და იმაზე ვისაუბრებთ, თუ რას ნიშნავს ის სამხედრო ხელმძღვანელებისთვის და რიგითი ჯარისკაცებისთვის.
აფხაზეთში საომარი მოქმედებების დაწყებიდან 20 წელი შესრულდა
თბილისში, გმირთა მოედანზე, საქართველოს ერთიანობისთვის ბრძოლაში დაღუპულ გმირთა მემორიალთან დილიდან იკრიბებიან საზოგადოების წარმომადგენლები და დაღუპულთა ოჯახის წევრები. სამხედრო დაპირისპირება აფხაზეთში 1992 წლის 14 აგვისტოს დაიწყო. სოჭი-ინგირის სარკინიგზო მონაკვეთის დასაცავად აფხაზეთის ტერიტორიაზე შესულ საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს ეროვნულ გვარდიას აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარის, ვლადისლავ არძინბას განკარგულებით შექმნილმა ე.წ. აფხაზურმა გვარდიამ, ოჩამჩირის რაიონის სოფელ ოხურეისთან ცეცხლი გაუხსნა. სახელმწიფო საბჭომ სოჭი-ინგირის რკინიგზის მონაკვეთის დასაცავად აფხაზეთში ეროვნული გვარდიის შეყვანის შესახებ გადაწყვეტილება აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარესთან, ვლადისლავ არძინბასთან შეთანხმებით 11 აგვისტოს მიიღო. შეთანხმების მიუხედავად, ე.წ. აფხაზურმა გვარდიამ საქართველოს ეროვნულ გვარდიას აფხაზეთის ტერიტორიაზე გადაადგილებისას წინააღმდეგობა ოჩამჩირისა და გულრიფშის რაიონებში და ქალაქ სოხუმში გაუწია, რასაც აფხაზეთში საომარი მოქმედებების დაწყება მოჰყვა. სამხედრო დაპირისპირება 13 თვე და 13 დღე გაგრძელდა და 1993 წლის 27 სექტემბერს, სოხუმის დაცემით დასრულდა. ქართული მხარის ჯერაც დაუზუსტებელი მონაცემებით, აფხაზეთში 1992-93 წლებში მიმდინარე სამხედრო დაპირისპირებისას, ქართული მხრიდან 10 ათასზე მეტი ჯარისკაცი და მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა. აფხაზეთიდან დევნილი 300 ათასი ქართველი კი უსახლკაროდ დარჩა.
ოთხი წლის თავზე
ჩვენც აქ დავეცით
საქართველომ როცა ინება
შევრჩით ლიანებს…
“სისხლად წვიმდაო,”
ასე წერდა მემატიანე
დღეს 4 წელი გახდა საქართველო-რუსეთის ომის დაწყებიდან. არ ვიქნებით ბანალურები და არ დავიწყებთ იმის ხელახლა მტკიცებას, რომ აღნიშნულმა მოვლენებმა ლამის თავდაყირა დააყენა ქვეყნის ისტორიული განვითარების გზა. ბუნებრივია, როგორც ყველა კონფლიქტი, არც ის დაწყებულა ერთ და ორ დღეში. მას წინ სდევდა მთელი წყება ლოგიკური მოვლენებისა, რაც საბოლოოდ სრულმასშტაბიან საომარ მოქმედებებში გადაიზარდა.
1992 წლის 24 ივნისს სოჭის ხელშეკრულების თანახმად, იმავე წლის 14 ივლისიდან კონფლიქტის ზონაში შერეული სამშვიდობო ძალები ჩადგნენ, რომლის შემადგენლობაში თითო ქართული, ჩრდილოსური და რუსული ბატალიონი შედიოდა. სიტუაცია დალაგებული ამ რეგიონში არასოდეს ყოფილა, მაგრამ ის განსაკუთრებით 2004 წლის მაისის შემდეგ გამწვავდა, როცა რუსულმა მხარემ სამშვიდობო ხელშეკრულებების დარღვევით ოსური და აფხაზური მხარის მძიმე ტექნიკით შეიარაღება და ბაზების შენება დაიწყო. განსაკუთრებით აღსანიშნავია ჯავის სამხედრო სასწავლო-ცენტრი, რომელიც რამდენიმე ათას ადამიანზე იყო გათვლილი და სადაც 2004 წლის ივნისის ბოლოს 75 ცალი t – 72 ტიპის ტანკი გათავსდა. ვიდრე ეს ცენტრი ჩადგებოდა მწყობრში, ოსი მებრძოლები რუსეთის ტერიტორიაზე, 58-ე არმიის ბაზებზე გადიოდნენ სწავლებას. იარაღის გამოცდა და პირადი შემადგენლობის წვრთნები ომის დაწყებამდე ერთი დღითაც არ შეჩერებულა.
აფეთქების წინა დღეები
ომის აქტიური ფაზის დაწყებამდე ერთი კვირით ადრე ჩრდილოკავკასიაში დამთავრდა სამხედრო წვრთნები “კავკაზ 2008”, რომელიც პირობით მოწინააღმდეგედ… საქართველოს განიხილავდა და სადაც 8 ათასზე მეტი ჯარისკაცი მონაწილეობდა. მათ შორის 58-ე არმიისა და ბოთლიყის (დაღესტანი) ცალკეული სამთო-მსროლელი ბრიგადის ნაწილებიც. სწავლებამ ე.წ. სამხრეთი ოსეთის ტერიტორიაც მოიცვა. ადგილზე ოსურ ბანდფორმირებებს სიტუაცია ნელ-ნელა მიჰყავთ აფეთქებისკენ. სწავლებების დასრულების დღეს (2.VIII.2008) ცხინვალის რეგიონიდან ქალებისა და ბავშვების ევაკუაცია იწყება. რამდენიმე დღეში პრაქტიკულად მთელი რეგიონი იცლება. თუკი სამართლებრივ ტერმინს გამოვიყენებთ, არსებობს დასაბუთებული ეჭვი, თუ რისთვის კეთდება ყოველივე ეს.
3 აგვისტოდან რეგიონში ნელ-ნელა ხდება რუსული ძალების კონცენტრაცია. 3-ში ადგილზე იყო 42-ე მოტომსროლელი დივიზიის სადაზვერვო ბატალიონი; 4-ში – 58-ე არმიის სამედიცინო და კავშირგაბმულობის ნაწილები; მეორე დღეს მათ შეუერთდა 40-მდე საარტილერიო დანადგარი და 33-ე სპეცდანიშნულების ბრიგადის სადაზვერვო ბატალიონი; 7 აგვისტოს, გამთენიისას 3:41-სა და 3:51-ზე რუსული ჯავშანტექნიკის პირველმა დიდმა კოლონამ გაიარა როკის გვირაბი. დანარჩენი ნაწილები კი, რომლებიც ომში მოგვიანებით ჩაებნენ, ამის გასაკეთებლად მზად იყვნენ. ელემენტარული სამხედრო ისტორიის ცოდნაც საკმარისია, რომ დამოუკიდებელი რუსი ექსპერტების ამ დასკვნას დაეთანხმო, რადგან სხვა შემთხვევაში ასე სწრაფად მსგავსი მასშტაბის ძალების თავმოყრა უბრალოდ შეუძლებელი იქნებოდა. არ ვგულისხმობთ მხოლოდ სახმელეთო ძალებს, რადგან საბრძოლო მოქმედებებში მალე რუსული ავიაცია და ფლოტიც ჩაება. ლოგიკური იქნებოდა სხვა მტკიცებულებებზეც გველაპარაკა, მაგალითად ოსი ბლოგერების ჩანაწერებზე 7 აგვისტოს დილას, სადაც უკვე იწერებოდა, რომ 58-ე არმია ცხინვალში იყო. ოსი სეპარატისტები სიტუაციას უკიდურესად ამწვავებენ – ივლისის ბოლოს მათ პირველად გამოიყენეს 120 კალიბრიანი ყუმბარმტყორცნები. 6-სა და 7-ში მასიურად იბომბება ქართულ სოფლები – ნული, ავნევი და თამარაშენი, ფრისი. იყო მსხვერპლი როგორც მშვიდობიან მოსახლეობაში, ისე ქართულ სამშვიდობო ბატალიონში.
საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს განცხადება
28 ივლისი 2012 21:05 საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო ღრმა მწუხარებას გამოთქვამს 1984 წელს დაბადებულ კაპრალ გივი მამუკას ძე ფანცულაიას გარდაცვალების გამო და სამძიმარს უცხადებს გარდაცვლილის ოჯახს.
კაპრალი გივი მამუკას ძე ფანცულაია ავღანეთში მოწინააღმდეგის მიერ ნაღმმტყორცნი ჭურვის აფეთქების შედეგად, 2012 წლის იანვარში დაიჭრა. კაპრალ გივი მამუკას ძე ფანცულაიას ამერიკული მხარის მიერ ადგილზევე სამედიცინი დახმარება მყისიერად ჩაუტარდა. შემდეგ ის გადაყვანილი იქნა გერმანიაში, ამერიკის სამხედრო ჰოსპიტალში. კაპრალი იმყოფებოდა კომატოზურ მდგომარეობაში და აღენიშნებოდა ნერვული სისტემის დაზიანება.
3 მარტის შემდეგ კაპრალი გივი მამუკას ძე ფანცულაია გადმოყვანილი იქნა საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს გორის სამხედრო ჰოსპიტალში, სადაც მისი სიცოცხლის გადასარჩენად კვალიფიციური ექიმები 6 თვის განმავლობაში იბრძოდნენ. ექიმების თავდადებული მცდელობის მიუხედავად სამწუხაროდ, გივი მამუკას ძე ფანცულაიას გადარჩენა ვერ მოხერხდა.
საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო კიდევ ერთხელ უსამძიმრებს გარდაცვლილის ოჯახს. დაკრძალვასთან დაკავშირებულ საჭირო ყველა ხარჯს სამინისტრო დაფარავს.
სამხედრო ჟურნალისტთა საერთაშორისო ასოციაცია 